Na rowerze jeździ 70% Polaków, z czego systematycznie 22%*. Jazda na rowerze to jedna z ulubionych aktywności fizycznych w naszym kraju – nie wymaga dużych nakładów finansowych ani specjalnych umiejętności. Rowerem mogą jeździć całe rodziny!

Kocham rower od zawsze. Mój wymarzony weekend to wypad na dwóch kółkach na Turbacz, Żar czy Skrzyczne – mówi pan Łukasz, ojciec siedmioletniego Leona. Profesjonalne wypady organizuje sam, bo są one bardzo wymagające, jednak w wolnych chwilach jeździ także z synem. – To nasza ulubiona forma aktywności. Mamy swoje ukochane trasy. Widzę, że syn ma coraz lepszą kondycję, dzięki czemu możemy pozwalać sobie nawet na 20-kilometrowe odcinki – wyjaśnia.

Rowerowe wycieczki uwielbiają też Iza i Mateusz Kowalowie z córką Weroniką. – Jeździmy na pikniki, zwiedzamy okolicę – tłumaczy pani Iza. Rower jest dla nich nie tylko sposobem na spędzanie wolnego czasu. To również ulubiony środek transportu. – Od kiedy przed szkołą córki zainstalowano stojaki, odwożę ją rowerem. Jedziemy razem: ona na swoim, ja na swoim. Rower córki zostaje pod szkołą, a ja pędzę dalej, do pracy – wyjaśnia. Jak dodaje, zamontowała sobie koszyk, dzięki któremu jednośladem podróżuje także na zakupy.

Jazda na rowerze to idealna rozrywka dla całej rodziny. Sprawia dużo przyjemności, zwiększa wydolność, sprawność i ruchomość stawów, wzmacnia układ odpornościowy i krążeniowy oraz poprawia ogólną kondycję. Częste przejażdżki są zalecane zwłaszcza u osób z nadwagą, cukrzycą czy nadciśnieniem tętniczym. Jedyne przeciwwskazania to schorzenia układu krążenia, stawów czy kręgosłupa, ale tylko w przypadku, gdy są poważne i zaawansowane.

– Od kiedy systematycznie jeździmy na rowerach, nie muszę już zaglądać mężowi do talerza – stwierdza ze śmiechem 51-letnia pani Mariola. – Wcześniej miewał problemy z utrzymaniem wagi, więc motywowałam go do ograniczania liczby kalorii – dodaje. Małżeństwo zdecydowało się na zakup rowerów trochę przez przypadek. – Byliśmy w supermarkecie i zobaczyłem posezonową wyprzedaż. Postanowiliśmy skorzystać – mówi pan Piotr i dodaje, że po zakupie wstyd mu było odstawić rower w kąt garażu, dlatego zaczął jeździć. Z czasem dołączyła żona, a niedawno także… wnuczka. Odkąd opanowała jazdę bez bocznych kółek, jest stałą towarzyszką rowerowych wycieczek. – Uwielbia decydować o wyborze drogi, wskutek czego czasami trafiamy w miejsca, o których nie mieliśmy pojęcia – mówi dumny dziadek. Dzięki wnuczce odkrył m.in. piękny staw w lesie, w którym bywał dziesiątki razy.

Jaki rower wybrać?

– Rower musi być odpowiednio dostosowany do osoby, jeśli chodzi o wysokość siodełka i kierownicy. Ustawienie stawów powinno być komfortowe, a sylwetka wyprostowana, by nie obciążać odcinka lędźwiowego – zauważa Arkadiusz Tomasiak, rehabilitant.

Porad dotyczących dostosowania siodełka i kierownicy udzielają pracownicy sklepów rowerowych. Jeśli chcemy dobrze wybrać rozmiar, najlepiej po prostu usiąść na rowerze. Gdy pedał jest w najniższym położeniu, noga osoby trzymającej na nim stopę powinna być nieznacznie ugięta.

Ważna jest też długość roweru. Kiedy siedzimy, odległość od kierownicy nie powinna być zbyt duża. Musimy po prostu czuć się komfortowo i nie mieć wrażenia, że rozciągamy się, by dosięgnąć kierownicy.

Istotna jest także kwestia siodełka. Powinno ono być wygodne i sprofilowane tak, aby możliwe było utrzymanie wyprostowanej postawy. Nie możemy mieć wrażenia, że ześlizgujemy się z siodełka.

W zależności od celów, jakim ma służyć sprzęt, w ofercie znajdziemy m.in. rowery górskie, szosowe czy miejskie. Te ostatnie są polecane zwłaszcza osobom starszym. Po pierwsze dlatego, że wymuszają wyprostowaną sylwetkę. Po drugie, rower tego typu ma obniżoną ramę, więc podczas wsiadania łatwo przełożyć nogę. Ponadto w wyposażeniu roweru miejskiego są już oświetlenie, błotniki czy bagażnik.

Przepisy

Aby poruszać się rowerem po drogach publicznych, konieczne jest ukończenie 18 lat. Osoby niepełnoletnie mogą podróżować pod opieką dorosłych lub po zdaniu egzaminu na kartę rowerową.

Rowerzyści mają obowiązek poruszać się po ścieżce lub wyznaczonym dla rowerów pasie. Poruszanie się po jezdni jest dozwolone tylko w przypadku braku drogi dla rowerów albo braku pobocza (względnie jego niedostosowania do jazdy jednośladem).

Wbrew obiegowej opinii osoby podróżujące rowerami mają możliwość korzystania z chodników, jednak tylko w określonych sytuacjach. Jazda chodnikiem jest dozwolona, jeśli podróżuje z nami dziecko poniżej 10. roku życia. Z chodnika możemy także korzystać przy drogach, na których dopuszczalna prędkość przekracza 50 km/h, nie ma wydzielonego pasa dla rowerów, a szerokość chodnika wynosi co najmniej 2 m. Poza tym rowerzyści mogą się poruszać chodnikiem przy złych warunkach atmosferycznych (np. w deszczu).

Przepisy zabraniają rowerzystom poruszania się po przejściach dla pieszych. Oznacza to, że dojechawszy do pasów, osoba podróżująca jednośladem powinna z niego zejść i przeprowadzić go po przejściu. Rowerem można przejeżdżać tylko przez przejścia, które są odpowiednio oznaczone (znakiem lub sygnalizatorem z symbolem roweru).

Za nieuzasadnioną jazdę rowerem po chodniku grozi mandat w wysokości 50 zł. Przejazd rowerem przez przejście dla pieszych może nas kosztować nawet 200 zł.

Z kaskiem czy bez?

Co jakiś czas pojawia się pomysł nałożenia na rowerzystów obowiązku zakładania kasku. Na razie nie jest to przymusowe. Kask musi mieć tylko dziecko przewożone w foteliku rowerowym.

Bez względu na przepisy zakładanie kasku powinno być dobrym nawykiem wszystkich użytkowników jednośladów. Przy upadku taki sprzęt może znacząco zminimalizować obrażenia, a czasami nawet uratować życie.

Polacy a rowery

Badania CBOS pokazują, że rowery najczęściej wykorzystujemy do jazdy rekreacyjnej (74% odpowiedzi) oraz jako środki komunikacji (50%). Co trzeci badany ocenił, że rower jest narzędziem, które zapewni zdrowie fizyczne. Rower jako środek komunikacji najczęściej służy ludziom młodym, w wieku 18–24 lata (65%), oraz osobom starszym, powyżej 65. roku życia (62%). Polacy przesiadają się z samochodu na rower, bo uznają ten drugi za szybszy i wygodniejszy (49% odpowiedzi). Niemal połowa uważa, że jazda rowerem jest po prostu tańsza. Wśród respondentów 34% ocenia, że dzięki takiemu sposobowi komunikacji dbają oni o swoje zdrowie. Na korzyści dla środowiska wskazuje 18%. Niemal jedna czwarta użytkowników rowerów jeździ na nich przez cały rok, a 77% korzysta z jednośladu tylko podczas sprzyjającej pogody.

Obowiązkowe wyposażenie roweru

W trosce o bezpieczeństwo swoje i rodziny należy pamiętać o obowiązkowym wyposażeniu roweru. Jego brak może się skończyć mandatem. Co powinien zatem mieć jednoślad?

• przynajmniej jedno światło z przodu (białe lub żółte), świecące w sposób ciągły lub migający
• przynajmniej jedno czerwone światło odblaskowe
• przynajmniej jedno światło tylne, świecące w sposób ciągły lub migający
• przynajmniej jeden sprawnie działający hamulec
• dzwonek lub inny sygnał ostrzegawczy

Jeśli konstrukcja roweru lub wózka rowerowego uniemożliwia sygnalizowanie zamiaru skrętu ręką, jednoślad powinien być dodatkowo wyposażony w kierunkowskazy.

* Polacy na rowerach, CBOS, wrzesień 2012.