Osteoporoza to choroba charakteryzująca się obniżeniem masy kostnej oraz zaburzeniami w budowie  tkanki kostnej, czego efektem jest zmniejszenie jej wytrzymałości oraz zwiększenie podatności na złamania.

Ryzyko złamań powodowanych przez osteoporozę dotyczy 30-50% kobiet i 13-30% mężczyzn. Choroba przez długi czas przebiega bezobjawowo. Często dowiadujemy się o schorzeniu, gdy… trafiamy do szpitala ze złamaniem (najczęściej kości udowej lub kręgosłupa). Złamania takie są bardzo niebezpieczne ponieważ prowadzą do groźnych powikłań, zwiększając ryzyko umieralności nawet ośmiokrotnie. U większości osób po przebytym złamaniu obserwuje się znaczne pogorszenie jakości życia jak niezdolność do samodzielnego poruszania.

Profilaktyka – ruch i dieta

Podobnie jak w przypadku większości schorzeń, możemy mówić o przyczynach mających podłoże genetyczne lub środowiskowe. Na te drugie, możemy jak najbardziej wpływać, dbając o odpowiednią dietę i wystarczającą ilość ruchu.

Brak aktywności fizycznej jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju osteoporozy. Dane statystyczne wskazują jednak, że ponad połowa Polaków spędza czas wolny w sposób bierny lub wykonując czynności niewymagające wysiłku.

Systematyczna aktywność sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i mineralizacji kości, rozwojowi mięśni i trzymaniu prawidłowej postawy ciała. Ruch wpływa też pozytywnie na stan psychiczny i emocjonalny, pomaga w rozwoju i utrzymaniu takich cech motorycznych jak koordynacja, siła, równowaga i wytrzymałość.

W wieku młodzieńczym aktywność ruchowa pozwala na osiągnięcie jak najwyższej szczytowej masy kostnej. W późniejszym wieku, aktywność zapobiega lub spowalnia przedwczesną utratę masy kostnej. Zgodnie z wytycznymi WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) zaleca się przynajmniej 60 minut codziennej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności dla dzieci i młodzieży oraz przynajmniej 30 minut codziennej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności dla osób dorosłych, w tym starszych.

Oprócz prowadzenia aktywnego trybu życia, bardzo istotne jest spożywanie produktów mających wpływ na strukturę tkanki kostnej.

Dziesięć przykazań

1. Prawidłowa dieta, uwzględniająca zwiększające się z wiekiem zapotrzebowanie na wapń i witaminę D
2. Ograniczenie sodu w diecie (nie przekraczać ilości zalecanych, tj ok. 2400 mg)
3. Zaspokojenie zapotrzebowania na witaminy A, K, C, foliany, B6 i B12
4. Umiarkowane nasłonecznienie (przebywanie na słońcu ok. 20 min dziennie, eksponując twarz, ręce, przedramiona i częściowo nogi)
5. Regularna i odpowiednia dla wieku aktywność ruchowa – przez pół godziny dziennie (spacer, aerobik, pływanie, jazda na rowerze)
6. Unikanie bardzo restrykcyjnych diet
7. Unikanie spożycia dużej ilości kawy, alkoholu i palenia tytoniu
8. Suplementacja witaminą D (w okresie od października do marca, a osoby starsze przez cały rok)
9. W przypadku kobiet – odpowiednia opieka ginekologiczna w okresie menopauzy i później
10. Badania densytometryczne – czyli pomiar gęstości kości. Badania pozwalają ocenić, czy jesteśmy w grupie ryzyka zachorowania na osteoporozę.